Eflani’de Bayram
Eflani’de Bayram Arife Gününden Başlar, Arife Günü İkindi Namazı Vakti “Ziyrat” Yapılır. Aslında İlçe Genelinde Arife Gününe de “Ziyrat Günü” Denmektedir. Âcizane Bizim Fikrimiz Bu Ziyrat Kelimesinin “Ziyaret”ten Geldiği Yönündedir. Zamanla Kullanıla Kullanıla Galatlaşmış ve Günümüzde Ziyrat Olmuştur. Burada ki Ziyaret; Kabir Ziyaretidir. Bugünde Kabristanlar Ziyaret Edilir. Zaten Ziyrat Havanın Müsait Olması Durumunda Mezarlıklarda Yapılır. Günümüzde Her Köyde Bir Köy Odasının Olması, Belki de Biraz Tembelleşmemizden Olsa Gerek Ziyratlar Cami de Veya Köy Odasın da Yapılmaktadır.
Peki Ziyrat Nedir?
Ziyrat Arife Günü Cemaatle Kılınan (Aynı Bayram Namazı Gibi Kalabalık Olur) İkindi Namazından Sonra Aslı Kabristan Olmasına Rağmen Hava Koşullarına Göre; Cami de Veya Köy Odasın da, Bir Sofra Veya Sofra Örtüsünün Üzerine Herkesin Evinden Getirdiği Yufka Ekmekleri ve Helvalar Biriktirilir. Köyün Gençleri Veya Taksimat İşini Yapabilenleri (Bunlar Her Köyde Belli Başlı Kişilerdir 🙂 ) Sofranın Başına Geçerler ve Yufka Ekmeklerini Önlerine Helvaları Ortaya Toplarlar. Sonrasında 3-4 Yufka Ekmeği İçine Bir Miktar Helva Gelecek Şekilde Taksimat Yapılır. Tabi ki Bu Sırada Köyün İmam Hatibi “Fatiha, Yasin-İ Şerif, İhlas, Felak, Nas, Elif Lam Mim” Gibi Sureleri Usulüne Uygun Okur. Bu Okuma İşleminde Kuran Okuyabilen Cemaatte Yardımcı Olur. Okuma İşi Bittiğinde Hoca Dua Eder. Bu Süre Zarfında Ekmek ve Helvaların Taksimatı da Bitmiş Olur. Dua Bitiminde Herkese İçinde Helva Olan Yufka Dağıtılır. Böylece Köyde Yapılan Ekmek ve Helvalar Farklı Evlere Gitmiş Olur. Günümüzde Yufka Yerine Fırın Ekmeği, Miyana Helvası Yerine Tahin Helvası Veya Şeker Getirilmektedir. Böylece Bu Âdetimizin de Aslı Değişmektedir.
Bütün Bunlardan Sonra Asıl Olan Kabir Ziyareti Gerçekleştirilir. Yazının Başında da Belirttiğimiz Gibi Bu Ziyrat Hava Müsait İse Mezarlıklarda Yapılır ve Okunan Kuran-ı Kerim’in Kabir Ehlinin de Dinlemesi Sağlanır.
Miyana Helvası Nedir?
Burada Anlatılması Gereken Bir Diğer Konuda Helva dır. Eflani’de Miyana Helvası Ramazan ve Kurban Bayramı Günlerine Özel Yapılmaktadır. Günümüzde Tahin Helvası, Çikolata, Şeker vb. Gibi Şekerlemeler Arttığından Dolayı Miyana Helvası Unutulmaya Başlasa da Bayramların Güzelliklerinden Birisidir. Bugün Şeker veya Para Alınan/Dağıtılan Her Yerde Eskiden Helva Kullanılmaktaydı. Çocuklar El Öpme de Helva Alırlar, Misafirlere Helva İkram Edilirdi. Yapılışı İse; Un Üzerine Eritilmiş Tereyağı ve Kaynatılmış Süt Dökülüp Yoğrularak Hamur Tomurcukları Oluşturulur, Bu Tomurcuklar Elekten Geçirilerek Küçültülür, Bu Hamur Taneleri Kızgın Güveçte Renkleri Kahverengi Olana Kadar Kızartılır ve Soğumaya Bırakılır. Sonrasında bir tabakta veya uygun bir kasede şerbet üzerine dökülerek servise hazır hale getirilir. Detaylar için Eflani Yemekleri (Dilimiz Döndüğünce Anlattık, Biraz Yanlışlık ve Eksiklikler Olmuş Olabilir, Kusurumuza Bakmayın)
Arife Günü Akşam veya 1. Gün Deve Oynatmak
Eflani’de Arife Günü Akşamı Artık Yapılmayan ve Unutulmaya Yüz Tutan Bir Diğer Adet İse “Deve Oynatmaktır.” Köyün Gençleri İki Kişinin İçine Girebileceği Küçük Bir Merdiven Veya Benzeri Bir Ağaç Yaparlar. Ortası Hörgüç Gibi Olur ve Üzerine Büyük Bir Kilim Örtülür. Uygun Bir Şeyle de Devenin Kafası Yapılır. Deve İçin Büyükçe Bir Çan Bulunur ve Boynuna Takılır. Deve Manilerle Köydeki Evlerin Önlerinde Oynatılır ve Hane Reisinden Para İstenir. Bir Evin Önüne Gelindiğinde, Deve Biraz Oynadıktan Sonra Deve Çöker. Manidar “Devenin Bacağı Kırıldı” der ve Hane Sahibinden Devenin Oyununa Devam Etmesi İçin Para İster. Hane Sahibinden Para (Veya Ne Verirse; Şeker, Helva vb.) Alınıp Deve Biraz Daha Oynatılır ve Manilerle Oradan Ayrılır. Gece Sonunda Toplanan Para Gençler Arasında Bölüşülür, Böylece Gençlere Bir Bayram Harçlığı Çıkmış Olur.
Bayram Günü
Bayram Günü Erkenden Kalkılır, Bayram İçin Hazırlanan/Alınan Temiz/Yeni Elbiseler Giyilir. Bayram Namazı İçin Camiye Gidilir. Namaz Kılındıktan Sonra Havaya ve Cemaatin Kalabalığına Göre Cami İçinde Veya Dışında Halka Oluşturulur. Bu Halkanın En Başına Köyün En Yaşlısı Geçer ve Yaş Sırasına Göre Herkes Bayramlaşa Bayramlaşa Bu Kişinin Sağında Sıra Oluşturur. Bu Gelenek Hemen Hemen Ülkemizde Her Yerde Aynıdır. Ancak Köylerde Bunun Anlamı Daha Farklıdır, Gurbetten Gelenlerle Halkadaki Herkes Akranlarıyla Yan Yana Gelir. Halkada Geçen Bayram Olup ta Şimdi Olmayanlar Hatırlanır, Birbirine Halkanın Başına Yaklaşıldığı Söylenerek Latifeler Yapılır. Halkadaki Herkes Bayramlaşmayı Bitirince Hoca Dua Eder ve Camideki Bayramlaşma Biter. eflanim.com
Bayram Yemekleri;
Birçok Köyümüzde Bayram Günleri Köylüye Yemek Verilmektedir. Köylüler Kendi Aralarındaki Taksimatla (Köyün Aşağısı, Yukarısına. Yolun Sağında Oturanlar, Soluna. Vb.) Yemek Verirler. Günümüzde Bu Yemek Verme İşi Aynı Köy/Mahalle İçinde Olsa da, Daha Eskiden Bir Köy Halkı Diğer Köy Halkına, Bir Mahalle Halkı Diğer Mahalle Halkına Yemek Vermekteydi. Günümüzde Yemekhanesi Olan Köylerimizde Yemek Buralarda Topluca Yapılabilmektedir. Ama Asıl Olan Herkesin Kendi Yaptığı Yemeği Evden Camiye Getirmesidir.
Burada Bayramın Eflani’de Yaşanışını Biraz Anlatmaya Çalıştık, Tabi Ki Köyün Yaşlılarının Ziyaret Edilmesi, Akrabanın Ziyaret Edilmesi Çocukların Ev Ev Dolaşıp Şeker Toplamları (Eskiden Helva Toplanırdı Şimdi Şeker Bile Yetmiyor, Para İsteniyor O Ayrı) Vb. Gibi Bayrama Ait Her Şey Eflani’de En Güzel Şekilde Yaşanabilmektedir. Bayramlar Eflani’de Daha Güzel…
Bu yazının tüm hakları Eflanim.Net’e aittir. “www.eflanim.com” biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır. Lütfen Emek Hırsızlığı Yapmayalım. ©
Hep nerede o eski bayramlar denir, özleniyor o günler nasıl denmesin… Eflani’de bayram bir başkadır. Teşekkürler paylaştığınız için
evet eski bayramlar çok güzel oluyor ama eski insanlar yok şimdi tadı çıkmıyor