Eflani Merkez, Çalışlar Mahallesi
Eflani’nin güneybatısında 2,5 km uzaklıkta olan Çalışlar mahallesi, daha önce Yalacık mahallesi ile bir muhtarlık iken ayrı bir muhtarlık olmuş. 1963 yılında belediye sınırları içine alınmıştır.
Kuzey başındaki Gama tepesinin eteğine doğru kurulmuş ve yayılmış olan Çalışlar mahallesi 35-40 hanedir. Halkının çoğu başta İstanbul olmak üzere çeşitli yerlerde farklı meslek dallarında iş gücü oluşturur. Kışın açık hane sayısı 7-8 iken, bu sayı yazın 20-25 hane arasında değişmektedir. 1953 yılında ilçe ve mahalleler arasındaki yol yapım faaliyetleri halkın gücü ve katılımı ile yapılmıştır. Bu çalışmalar esnasında ilk Kaymakam Necdet Sümer Bey, Topal Osman namı ile bilinen vatandaşın tahta ayağı ile, doksan yaşındaki bir Ninenin de çocukları ile çalıştıklarını görünce duygulanıp ağlamıştır. Daha sonra gelen Kaymakam Cahit Gündüz’de (1955-56) halkla beraber çalışmalara katılmıştır.
Mahallenin Tarihçesi;
Rivayete göre mahalle, güneydeki dağ denilen mevkideki Çalışlar yaylasında yaylak hayatı yaşamışlar ve daha sonra bugünkü yerine yerleşmişlerdir. Çalışlar adı ise 1071 Malazgirt’ten sonra Anadolu’ya giren Türk boylarından bir boy’a bağlı oymak veya 3-5 haneden oluşan obadan kaldığı açıktır. Hicri 937 miladi 1530 yılı muhasebe defterindeki haritada bu günkü yer üzerinde “Çalış” köyü olarak geçen mahalle halkının bu bölgeye bu tarihtden daha önce geldiği anlaşılmaktadır. Ancak Türklerde, yer adları, ait olduğu boy’un, aşiret yada oymağın adlarından kalmakla birlikte , Cemaat, taife, kabile gibi tanımlamaların kesin bir şekilde birbirinden ayrıldığını söylemek güçtür. Aşiıretlerin idaribir bakımdan bir araya gelmesi ile boy, boy içindeki kollara cemaat, cemaatlerin bölünmesi ile ortaya çıkan gruplara da oba denilmiştir. Obaların en belirgin özelliği de sadece bir aileye dayanıyor olmasıdır.
Kaynaklar ve rivayetler dikkate alındığında Çalışlar adı, bir boydan ayrılan cemaat adıdır. 1530 yılı muhasebe kayıtlarında Çalışlar mahallesi Çalış köyü adı altında geçmekte iken, bu isimdeki Ovaçalış köyü ayrı bir köy olarak bu tarihteki kayıtlarda yoktur. Bu da, iki köyün Çalış köyü adı altında tek köy iken ikiye bölünerek bir kısmının Ova’ya yerleşmek suüretiyle Ovaçalış köyünü oluşturduğunu akla getirmektedir. Çünkü aynı boy’un veya cemaat’in içinde, sıcak yerde kalmayı sevenler kışlakta, serin yerde kalmayı sevenler de yaylakta kalabilir, bir köyün halkı iki ayrı yerde olabilirdi. Aynı isimdeki köyün birisi “aşağı”, öteki “yukarı” öneklerini alarak yerleşebilir, aralarındaki uzaklık 15-20 km olabilirdi. Örneğin; Aşağı Kaarataş , Yukarı Karataş , Aşağı Tasmana , Yukarı Tasmana, Eflani Şıhlar (Günlüce) Ovaşeyhler vb. gibi …
1071’den sonraki muhtemel tarihçesi böyle olmakla birlikte, Bizans, Roma ve Paflagonya dönemlerine ait köle tepesi , namaz tepesi gibi Tümülüsler ve eski medeniyetlere ait yerleşim alanları vardır. görülür. Mahallenin Türkler döneminden önceye ait tarihçcesi o civarda bulunan diğer mahalle ve köylerle ilintidir.
Çalışlar Mah. Türbesi
Çalışlar türbesinde bulunan Oniki mezardan birinin çocuk, birinin kadın, On tanesinin de erkek olduğu, bunlardan ikisinin ise din hizmeti vermek için Horasan yada Buhara’dan geldikleri söylenmektedir. Köylülerien misafirperverliği ve caminin üst katındaki odayı vermeleri ile ömürlerinin sonuna kadar burada yaşayan erenler, bir gece sohbetten sonra cami imamının “bir sıkıntılarının olup olmadığını ısrarla sorması üzerine “ biz bu gece ruhumuzu teslim edeceğiz.Üç Geğeyik gelecek, bunları kurban ediniz, etini dağıtınız. Bizi yıkamaya gelenlere engel olmayın” derler. Dedikleri gibi olur. Gelen iki yabancı bu Allah dostları bunları yıkayıp defnederler. Bir rivayete göre mahallede çıkan yangında cami ile birlikte yanan minare türbenin üzerine düşmüş ancak türbe yanmamıştır. Bu ve buna benzer bilgiler ötesinde türbe hakkında malumatımız olmamakla birlikte , 1071’den sonra Anadolu’ya gelen Türkler, Hoca Ahmed Yesevi gibi İslam’ın Orta Asya’da yayılmasında çok büyük emekleri olan Allah dostları, talebelerini İslam’ı tebliğ vazifesi ile Anadolu’ya göndermişlerdir. Yurdumuzda ve Eflani’deki türbe ve eski mezarlar bu gönül adamlarına aittir.
Günümüzde Çalışlar Nüfusu, Nüfus sayımlarında ilçe nüfusu dahilindedir.
Hicri 1314 miladi 1897
Hane : 37 nüfus : 237
2004 yılı itibariyle açık kayıtlar toplamı : 848
2004 yılı itibariyle kapalı kayıtlar toplamı : 297 kişidir.
Kaynak: Hüseyin Lütfi Ersoy’un Eflani Tarihi Adlı Kitabı.
Muhtarlar;
2019 Yerel Seçimleri Muhtarı; Mehmet Soydan
Nüfus;
2018 Yılı; 52 Kişi