OVAÇALIŞ KÖYÜ
Ovaçalış köyü Eflani’nin 18 km kuzeyinde, Ova yöresinde yer almaktadır. Ovaçalış Köyü Çalış, Kabaoğlu, Çörekçi ve Aşağı-Yukarı Mahalle diye iki parçadan oluşan Arnavut mahallelerinden oluşmaktadır. Ova grup yolunun Seferler, Kabalar ve Kayaaltı istikametinden ulaşılan Ovaçalış Köyü, engebeli bir arazi üzerinde kuruludur. Ovaçalış köyünde kadrolu tek Cami Arnavut mahallesindedir.
Çalış kayası eteklerinde, güneye meyilli bir arazi üzerinde bulunan Çalış mahallesi 6 hane açık olmak üzere 20 hane civarındadır. Nüfusunun çoğu İstanbul’a göçmüştür. Evler genellikle ahşap olan Çalış mahallesinde yer yer heyelan görülmektedir.
Kutluören köyünün Kelekoğlu mahallesinin yolu üzerinde bulunan Kabaoğlu mahallesi, batıya meyilli bir arazi üzerinde yer almaktadır. Heyelanlı bölgede kurulu olduğu için evlerin çoğu zarar görmüştür.15 hane civarında olan Kabaoğlu mahallesinde sadece 2 hane açıktır.
Arnavut çayının doğusunda bir boğaz içinde yer alan Çörekçi mahallesi ise 2 hane açık olmak üzere 6 hanedir. Heyelanlı bir alanda yer alan mahallede bütün evleri zarar görmüştür.
Kayaaltı ormanlığının vadi ile buluştuğu yerde, kuzeye meyilli bir arazi üzerinde bulunan Arnavut mahallesi, Kelekoğlu’ndan gelen değirmen dere ile Bağlıca tarafından gelen kızılcık çayının birleştiği noktada kuruludur. Çay kenarındaki düzlükte olan mahalleye ,aşağı mahalle, dorukta olana da Yukarı Mahalle denmekle birlikle her ikisi de Arnavut mahallesi olarak gelmektedir. toplam 26 haneden oluşan Arnavut mahallesinde 15 hane açık vaziyettedir. Ayrıca kadrolu tarihi bir Cami vardır. Yakın zamana kadar Cuma günleri yöre pazarı kurulan Arnavut mahallesinde 3 bakkal, 3-4 kıraathane, Marangoz bulunmaktaydı. Yöre halkının genelinin İstanbul’a göç etmesi nedeniyle Pazar kalkmıştır. 1980 yılında Elektiriğin gelmesi ile lambaların yandığı ilk gece, sabahlara kadar davul zurna çalarak kutladılar. eflanim.com
Mahalleleri ile birlikte 65 hane civarında olan Ovaçalış Köyünde toplam 25 hane açıktır. Komşuları ise kuzeydoğuda Kutluören, batıda Karataş ve Hacıoğlu mahallesi , güneydoğuda Soğucak köyünün Dendek, gavuToğlu, Ekmekçioğlu mahalleleri bulunmaktadır.
Adların Kaynağı Ve Tarihçe
Bilindiği Türklerden önce yörede Bizans devleti hüküm sürmekteydi. Bizans’tan önce ise Roma imparatorluğu vardı. Ovaçalış ve civarında bu medeniyetlere ait eserler az da olsa göze çarpmaktadır. Atalarımızın 1071 Malazgirt harbinden sonra Anadolu’ya girmesi, yoğun Türkmen göçüne sahne olan Eflani ve bu yörelerdeki bir çok köy,oymak adlarını ilk günkü gibi muhafaza etmektedirler. Bunun yanında köy ve mahallelerle birlikte, dağ, dere, yöre ve benzeri yerlerin adları Türkler tarafından verilmiştir. eflanim.net Ovaçalış adındaki “Ova” öğesi Türkçe’dir. Ova deyince akla düz bir yer gelmekte ise de, yazları serin yerde, yani yazlak’ta, kışları sıcak yerde, yani kışlakta geçiren ilk dönem Türkler tarafından verilmiş bir addır. Türkler için kış ve yazları geçirebileceği yerin düz yada bayır olması fark etmezdi. eflanim.com Öteden beri dalgalı ve engebeli bir araziye sahip olan Ova için bu adın kimler tarafından verildiği merak konusu olmuştur. Ova adı, buraya ilk gelen, Ev, Köy kurup yerleşmeden önce konar-göçer hayatı yaşayan atalarımız tarafından verilmiştir. Çalış ise bu bölgeye yerleşen bir Türkmen oymağı adı olmalıdır. Ayrıca Eflani’deki Çalışlar mahallesi ile aralarında bir bağlantıda olabilir. Arnavut adı ise Balkanlar’daki Arnavutluk Devletinin adı ile aynıdır. Balkan yarım adasındaki Arnavutluk devletinin Arnavut halkı, milattan önce 2000 yılların da(5000 yıl önce) Balkan yarım adasına yerleşen İlliryalıların torunlarıdır. M.Ö.167 yılında Romalıların egemenliğine geçen bu bölge, Roma imparatorluğunun 395 yılında ikiye ayrılması ile Doğu Roma’nın yani Bizans’ın bir parçası oldular, ve bundan sonra Arnavut ve Arnavutluk adını aldılar. 1468 yılında Osmanlı idaresine geçen Arnavutluk halkı, 17. yüzyılda kendi istekleri ile Müslüman oldular. 567 Bu duruma göre iki yer arasındaki uzaklık göz önüne alınarak, birbiri ile bir alakası yoktur, yada vardır gibi kesin bir ifade kullanmak doğru değildir. Ancak nüfus hareketleri, bir millete ait bir grubun yada kişinin umulmadık bir yerde olmasını, mümkün kılmaktadır. Arnavut adının nereden geldiğine dair elimizdeki kaynak, bir vakıf kaydı ile dededen oğulla aktarılan rivayete dayanmaktadır. Rivayete göre, Arnavut mahallesinde Cami yokken, yörenin halkı divan Cami olan Gaze camiine gitmektedir. Memleket henüz göç vermediğinden divan Camilerinin bulunduğu yerler bir Pazar kadar kalabalık olurdu. Günlerden bir gün Cumadır. Gaze Camii her zaman olduğu gibi çevre köylerden gelen cemaat tarafından dolup taşmıştır. Kelekoğlu mahallesinden, satmak için Armut getiren adam, Cuma namazı çıkışı atını bir kenara çeker ve armutları satmak için hazırlığa başlar.Ancak Bağlıcanın çeltekler mahallesinden olduğu söylenen bir kişi külhan beyi edasıyla Armut çuvalların bıçağıyla param parça eder. Bu durum üzerine lakabı Arnavut olan Bayram Ağa, çevre köylerinde yardımıyla bugünkü Arnavut camiini inşa eder. Bayram Ağa bugün adıyla anılan Arnavut mahallesindendir. Rivayet bu şekildedir. Ramazan Çalışkan
Nitekim Cami ile ilgili bir vakıf kaydı ile rivayet örtüşmektedir. Vakıf kaydına göre Arnavut camiinin adı Mesudiye Cami-i Şerifi’dir.Vakıf kaydında “Safranbolu kazasının ova nahiyesinde ova çalış köyü ahalisinden prizrenli Bayram ağa, bu köyde yaptığı Mesudiye camisi için nakit para vakfı” diye bir kayıt mevcuttur. Prizren ise Osmanlı döneminde Kosova vilayetine bağlı sancak merkezidir. 568 Yaptığım araştırmada, adı geçen Bayram ağa’nın torunları bunu doğrulamaktadırlar. eflanim.com Dedelerinin Kosava’dan değilde Arnavutluk’tan geldiğini söylemekteler. Bu duruma göre koSava vilayetine bağlı Prizren’den olan Bayram ağa, ovaçalış köyüne gelerek yerleşmiş, belkide bir yanılğı üzere halk ona Arnavut demiştir. Ancak,30 Mayıs 2005 tarihinde,Pazartesi günü yağan yağmur ve tolu sonucu müthiş bir sel olmuş ve Cami’nin içine dolan sel suları sağ taraftaki duvarı yıkınca cami kullanılamaz duruma gelmiştir.
Çobanoğulları ve Candaroğulları beyliğinden sonra Osmanlı idaresine geçen Ovaçalış Köyü bu bölgeye 1530 yılından çok önce gelerek yerleştiği açıktır. Nitekim 1530 yılı muhasebe kayıtlarında Ovaçalış Köyü 30 hanedir. Ayrıca 3’de mücerred(yalnız yaşayan)bulunmaktadır. Hasılı (yıllık gelir) 3321 akçe ile zeamet sahibi timarlı sipahi hassıdır 569.
Nüfus
H. 937 M. 1530 yılı
Hane: 30 T. Nüfus: 183
H.1314 M.1897 yılı 570
Hane: 37 nüfus :155
1940 1950 1960 1970
KADIN 136 189 211 202
ERKEK 87 147 164 174
TOPLAM 223 336 475 376
1985 1997 2000
310 156 114
2004 yılı itibari ile açık kayıtlar toplamı:1070
2004 yılı itibari ile kapalı kayıtlar toplamı:368 kişidir
Kaynak: H. Lütfi Ersoy’un hazırlamış olduğu Eflani’nin Tarihi ve Köyleri kitabı
Muhtarlar;
2009 Yerel Seçimleri Muhtarı; Hilmi Kalyoncu
2014 Yerel Seçimleri Muhtarı; Hilmi Kalyoncu
2019 Yerel Seçimleri Muhtarı; Sebahattin Yalçın
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre Köy Nüfusu;
2011 Yılı
Erkek; 42 , Kadın; 34 , Toplam; 76
2012 Yılı
Erkek; 44 , Kadın; 39 , Toplam; 83
2013 Yılı
Erkek; 45 , Kadın; 43 , Toplam; 88
Bu Yazının Tüm Hakları www.eflanim.com’a aittir. Lütfen Alıntılarda Kaynak Gösterlim! Emek Hırsızlığı Yapmayalım!
